Giải thích lý do trẻ không tăng cân dù ăn khỏe

Trong quá trình nuôi dạy con cái, một trong những vấn đề quan trọng mà bố mẹ thường quan tâm đó là tăng cân và sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên, có trường hợp mà trẻ ăn khá nhiều, ăn đủ thứ, nhưng vẫn không thể tăng cân theo tốc độ lý tưởng. Vậy tại sao trẻ không tăng cân dù được nuôi dưỡng đúng cách? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này. 

1. Biểu hiện bé không tăng cân?

Bé không tăng cân thường được đo bằng chỉ số cân nặng so với chiều cao của họ, gọi là chỉ số BMI (Body Mass Index). Nếu chỉ số BMI của bé thấp hơn so với chuẩn tuổi của họ, điều này có thể cho thấy bé đang gặp vấn đề về tăng cân.
Xem thêm: Cách tính chỉ số BMI ở trẻ em

Trong giai đoạn từ 1 tuổi đến 10 tuổi, trẻ thường nên tăng từ 2-3kg mỗi năm. Tuy nhiên, nhiều trẻ không đạt được mức tăng cân này, và điều này có thể gây lo lắng cho bố mẹ.

2. Bé ăn nhiều nhưng không tăng cân là do nguyên nhân gì?

Bố mẹ sẽ rất dễ dàng cảm thấy lo lắng khi bé ăn nhiều mà vẫn không tăng cân theo kỳ vọng. Nguyên nhân đằng sau hiện tượng này có thể rất đa dạng và cần phải được xem xét một cách cẩn thận. Dưới đây là một số nguyên nhân thường gặp:

2.1. Bé tuy ăn nhiều, nhưng chưa đủ:

Một trong những nguyên nhân chính khiến trẻ ăn nhiều mà không tăng cân là bố mẹ không cung cấp đủ lượng calo và dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Bé cần một lượng calo hợp lý để phát triển và hoạt động một cách bình thường. Nếu họ ăn nhiều nhưng thực phẩm không cung cấp đủ calo và dưỡng chất, họ có thể không tăng cân. Một trong những yếu tố quan trọng cần xem xét là khả năng tiêu thụ thức ăn của trẻ. Có thể trẻ ăn nhiều mà không tăng cân bởi vì họ có tỷ lệ trao đổi chất nhanh, nơi cơ thể tiêu hóa và chuyển đổi calo nhanh chóng, dẫn đến việc họ đốt cháy calo nhiều hơn so với lượng calo mà họ tiêu thụ từ thức ăn.

2.2. Lựa chọn thức ăn không thích hợp: 

Thức ăn mà trẻ ăn có thể không chứa đủ calo và dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển. Thực phẩm thường được chia thành hai loại: thực phẩm cung cấp năng lượng (calo) và thực phẩm cung cấp dưỡng chất. Trẻ cần cả hai loại này để phát triển đúng cách. Nếu họ tiêu thụ quá nhiều thực phẩm chứa calo thấp mà thiếu các dưỡng chất quan trọng như protein, vitamin, và khoáng chất, họ có thể ăn nhiều mà vẫn không tăng cân. 

Một lý do khác có thể là trẻ ăn nhiều thực phẩm không phù hợp cho việc tăng cân. Có thể họ tiêu thụ quá nhiều thực phẩm có nhiều chất béo không tốt hoặc thức ăn ít năng lượng, dẫn đến việc không tăng cân.

2.3. Mẹ cho bé ăn quá nhiều:

Một sai lầm phổ biến mà các bậc phụ huynh thường mắc phải là cho trẻ ăn quá nhiều so với nhu cầu của chúng. Việc quá thương con của một số phụ huynh, muốn con ăn nhiều có thể dẫn đến vấn đề quá tải cho hệ tiêu hóa của trẻ, gây tác dụng ngược trẻ không hấp thụ. Thậm chí thúc đẩy thừa cân thay vì tăng cân. Quan trọng hơn, mẹ cần theo dõi nhu cầu dinh dưỡng cụ thể của con, nhận biết dấu hiệu no và không ép buộc trẻ ăn quá nhanh để đảm bảo con nhận vừa đủ dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển khỏe mạnh.

➤ Xem thêm bài viết: Lịch ăn dặm cho bé từ 6-12 tháng tuổi chuẩn khoa học

2.4. Cách chế biến món ăn không đúng, gây mất dinh dưỡng:

Khi chế biến thực phẩm, cách nấu nướng và xử lý thức ăn có thể ảnh hưởng đáng kể đến lượng dưỡng chất bị mất. Chẳng hạn, đun sôi quá lâu có thể làm giảm hàm lượng vitamin và khoáng chất trong thức ăn. Sự tiếp xúc với nhiệt độ cao cũng có thể làm mất một số chất dinh dưỡng quan trọng. Cách chế biến thực phẩm cũng ảnh hưởng trực tiếp đến việc tăng cân của trẻ. Nếu thực phẩm được chế biến sai cách, dẫn đến mất dưỡng chất quan trọng, trẻ có thể ăn nhiều nhưng không nhận đủ dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển. 

2.5. Chưa đảm bảo cân bằng dinh dưỡng trong bữa ăn:

Một chế độ ăn uống không cân đối về dinh dưỡng cũng có thể là một nguyên nhân khiến trẻ không tăng cân. Việc không đảm bảo cung cấp đủ chất đạm, chất béo, và carbohydrate cần thiết có thể gây trở ngại cho quá trình tăng cân.

2.6. Trẻ hấp thu kém, bệnh tiêu hóa:

Một số trẻ có thể gặp vấn đề về hấp thu dinh dưỡng hoặc mắc các bệnh lý về tiêu hóa, dẫn đến việc chúng không thể hấp thụ và tận dụng hết lượng dưỡng chất mà thức ăn có thể cung cấp cho cơ thể.

2.7. Giun sán, ký sinh trùng đường ruột:

Sự nhiễm giun sán và các ký sinh đường ruột có thể làm giảm khả năng hấp thu dinh dưỡng từ thực phẩm. Trong trường hợp này, trẻ ăn nhiều nhưng không hấp thu đủ dưỡng chất, dẫn đến việc trẻ không tăng cân.

2.8. Trẻ năng động, vận động quá mức:

Trẻ vận động quá mức cũng có thể là nguyên nhân khiến họ không tăng cân. Khi tiêu hao nhiều calo hơn trong các hoạt động vận động, lượng calo nạp vào ít hơn lượng calo mà trẻ tiêu hao cho các họat động thể chất khiến cho cơ thể chững cân. Lúc này, trẻ có thể cần nhiều calo hơn từ thực phẩm để có thể vượt qua số calo tiêu hao và có thể tăng cân.

3. Giải pháp cho bố mẹ khi bé bị chững cân, không tăng cân

Nếu bạn lo lắng về tình trạng tăng cân của bé, hãy cân nhắc các giải pháp sau đây:

• Chú ý chế độ dinh dưỡng: Đảm bảo bé được cung cấp đủ chất xơ, protein, và các loại thực phẩm cần thiết cho sự phát triển.
• Chế biến thức ăn đúng cách: Hãy nấu nướng và chế biến thức ăn sao cho bảo toàn giá trị dinh dưỡng. Không nên sử dụng quá nhiều dầu mỡ hoặc chất béo trong quá trình nấu nướng. Thực phẩm cũng thường bị mất dưỡng chất khi chế biến thành các món ăn không cân đối về dinh dưỡng. Ví dụ, chế biến thức ăn thành bánh kẹo, snack, hay thực phẩm có nhiều đường và chất béo bổ sung.
• Hạn chế các loại thực phẩm khó tiêu, gây dị ứng: Trẻ em thường rất nhạy cảm, có thể dễ dàng dị ứng với một số thực phẩm, cũng như khó tiêu đối với các loại thực phẩm hơi thô cứng hoặc đặc thù. Hãy loại bỏ chúng khỏi chế độ ăn uống của bé, cũng như thử một lượng nhỏ trước khi muốn cho các bé thử món mới bố mẹ nhé.
• Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ vào bữa ăn cho bé: Ngoài cung cấp các loại vitamin và dưỡng chất, chất xơ từ rau xanh cũng giúp tăng nhu động ruột của bé, ngăn ngừa các bệnh về tiêu hóa và giúp bé hấp thu dưỡng chất tốt hơn.
• Cho trẻ uống đủ nước: Nước là một phần quan trọng của chế độ dinh dưỡng. Ngoài ra nước có thể kích thích vị giác hơn giúp trẻ cảm thấy ăn ngon miệng hơn, và uống đủ nước cũng giúp bé hấp thu dưỡng chất tốt hơn
• Sữa là nguồn dưỡng chất tiện lợi và dồi dào: Sữa có thể cung cấp nhiều chất dinh dưỡng cần thiết như chất xơ và canxi, các loại vitamin và khoáng chất, giúp không những hỗ trợ tiêu hóa, tăng cân mà còn bồi bổ trí não và vận động cho con trẻ rất hiệu quả
• Dùng thực phẩm chức năng dưới sự tư vấn của bác sĩ: Thực phẩm chức năng giúp bổ sung dưỡng chất và giúp tăng cân có thể được sử dụng sau khi tham khảo ý kiến bác sĩ.
• Đưa bé đi khám dinh dưỡng: Bác sĩ dinh dưỡng có thể đánh giá tình trạng cụ thể của bé và đưa ra lời khuyên cụ thể.

Khi nhận thấy bé không tăng cân, chững cân mặc dù vẫn ăn nhiều ăn khỏe, phụ huynh cần tìm hiểu để  thấu hiểu nhu cầu dinh dưỡng của trẻ. Hãy lắng nghe tín hiệu cơ thể của bé, cung cấp thức ăn cân đối về dinh dưỡng. Đồng thời, bố mẹ bắt buộc phải đong đo thời gian ăn và cân nhắc loại thức ăn cung cấp cho con. Tất cả những điều nêu trên là những yếu tố quan trọng để đảm bảo trẻ phát triển một cách lành mạnh và tăng cân một cách thích hợp.

➤ Xem thêm bài viết: Nhận biết dấu hiệu trẻ thiếu kẽm và cách phòng tránh